‘Toen ik hier kwam heb ik veel werk gemaakt van het voor het voetlicht brengen van de kwaliteiten van deze school. Met een nieuwe huisstijl en website, maar vooral in persoonlijke contacten. Ik wilde graag een uitnodigende school. Een school waar de deuren openstaan, letterlijk en figuurlijk.  Zo dadelijk heb ik nog een gesprek met iemand. Ik heb nu misschien geen concrete vacature voor deze persoon, maar sta altijd open voor een kennismaking.’ Leraar in het Gooi is in gesprek met Gerdine Jongeneel, sinds anderhalf jaar directeur van het Hilfertsheem College. Een school voor verschillende niveaus van het vmbo. 

Binnenkant
Is Gerdine bekend met het initiatief Leraar in het Gooi? ‘Jazeker, vanuit het gezamenlijke directieoverleg word ik er over geïnformeerd en ik kom het natuurlijk regelmatig tegen op sociale media. Ik weet dat de HR-medewerkers samenwerken om te kijken hoe we regionaal het lerarentekort kunnen aanpakken. Een goede zaak.’ Nou, dat is een lekker begin. Op de vraag waarom het fijn werken is bij Hilfertsheem, komt Gerdine zonder nadenken of hapering met een heel rijtje: ‘Wij zijn een goede werkgever. De uitstraling zit niet alleen aan de buitenkant, maar begint bij de binnenkant. Er is een hecht teamgevoel, we hebben een modern en prettig gebouw. Iedereen kent elkaar, er heerst een goede en rustige sfeer. Mensen zijn onderling helpend en steunend. Een hele fijne werkplek’, benadrukt Gerdine, ‘áls je van vmbo-leerlingen houdt.’

Avontuur
Zelf is Gerdine zij-instromer. Twintig jaar geleden stapte ze over naar het onderwijs. ‘Mijn vader was leraar. Ik bewonderde hem enorm. Zelf vond ik het geen aantrekkelijke optie destijds. Ik vond het denk ik te burgerlijk, ik wilde op avontuur. Ik ben verpleegkundige geworden en daarna vertrokken naar het buitenland.’ Na een tijd in Indonesië en Amerika te hebben gewoond, keerde ze met haar ex-man – en inmiddels twee kinderen – terug naar Nederland. ‘Ik ben in de avonduren de lerarenopleiding Engels gaan doen. Een baan in het onderwijs leek mij, als inmiddels alleenstaande moeder, makkelijker te combineren met de zorg voor mijn twee dochters dan een baan met de onregelmatige werktijden van de zorg. Bovendien leer ik heel erg graag. Het was heerlijk om een nieuw vak te leren. Ik vond alles zo leuk dat ik helemaal geen vrijstellingen heb aangevraagd. Behalve voor het half jaar in het buitenland, want daar kwam ik net vandaan.’

Engels jeugdjournaal
Gerdine steekt haar enthousiasme voor het onderwijs en met name de leerlingen niet onder stoelen of banken. Ze vindt het onderwijs een prachtig vakgebied, wat juist heel goed bij haar past. ‘Uitdaging genoeg.’, lacht ze. ‘Alleen al in het vinden van aansluiting bij de leefwereld van de leerlingen. Als docent Engels kon ik mijn ervaring uit het buitenland inbrengen in de les. Bij de leerwegondersteuning kwam ik in aanraking met leerlingen die met een grote achterstand van de basisschool afkwamen. Met een ondermijnd zelfvertrouwen. Deze leerlingen weer zelfvertrouwen geven. Laten ervaren dat ze wél Engels kunnen, door aan de slag te gaan met activerende werkvormen. Dat is mooi om te doen.

Het jeugdjournaal uit Engeland was in die tijd vaste prik in mijn klaslokaal. Door later in te stromen had ik zelf al de nodige levenservaring die heel goed van pas kwam bij deze groep. Ik bracht rust, was zelf al moeder.’ Zij-instromers die betekenisvol werk zoeken, oriënteren zich vaak in het onderwijs en in de zorg. Ervaart Gerdine naast de werktijden andere verschillen tussen zorg en onderwijs? ‘In het ziekenhuis werk je altijd in teamverband. Je geeft en krijgt continu feedback. Wat ertoe leidt dat je voortdurend leert van elkaar. In het onderwijs trof ik iets meer eilandjes aan. Ik stuur nu heel bewust op een open cultuur, werken in teamverband en feedback. Je kwetsbaar kunnen en durven opstellen hoort daar ook bij.’

Prima te leren
‘Ik hou enorm van het werken met vmbo-leerlingen. Het is een doelgroep die uitdagend is; leerlingen zijn open, direct en gericht op de relatie. Je moet als docent continu je grenzen aangeven. Het is belangrijk om de lesstof te brengen op een manier die past bij de manier waarop de leerlingen leren. Je moet als docent veel schakelen. Ik ben vorige week geïnterviewd door twee oud-leerlingen die onderwijsassistent willen worden. Zo ontzettend leuk om te zien hoe zij zich ontwikkelen. Deze scholieren worden via het mbo opgeleid voor mooie beroepen waar veel werk in is.’

Gerdine ziet soms wel dat zij-instromers het moeilijk hebben. ‘Leerlingen gaan pas werken als ze gezien en gehoord worden, als er contact is. Een autoritaire uitstraling werkt niet. Als de leerlingen het gevoel krijgen: ik investeer niet in jou, dan krijg je het ook niet terug. Alleen je ei kwijt willen vanuit maatschappelijke bevlogenheid is niet genoeg. Verwachten dat de kinderen rustig gaan zitten en jij jouw verhaal kwijt kunt, zo werkt het niet. Het docentschap is niet zenden. Het is echt een vak.’, benadrukt Gerdine. ‘Je moet inventief zijn, jouw taalgebruik aanpassen, eerst een band willen opbouwen, ouders leren kennen. Ze zitten niet op je te wachten. Je moet heel veel van jezelf geven. Als het lukt, is dat het mooiste wat er is.’

Het goede nieuws is, volgens Gerdine, dat je de didactische kant van het vak prima kunt leren. ‘We hebben hier heel veel gesprekken met startende leraren. Een intensief begeleidingstraject maakt de kans op succes groter. Zo werken we met docentcoaches en is er een intervisiegroep. We kijken onder leiding van beeldcoaches samen naar filmbeelden van de les om te kijken wat er goed gaat en wat er beter kan. De startende leraren geven aan dat zij zich hierdoor echt gesteund voelen.’

Vacatures
Leraar in het Gooi is vanzelfsprekend benieuwd hoe het gaat met het invullen van de vacatures. ‘Het lukt, maar het houdt niet over. Met name op de tekortvakken, zoals Engels, wiskunde, Nederlands. Voor Duits hebben we net iemand gevonden. De kleine vacatures zijn het moeilijkst.’  Vraagt dat niet om een concrete vorm van samenwerking? Met meerdere scholen kun je gezamenlijk een groter contract aanbieden? ‘Dat kan, maar mijn ervaring is wel dat het lastig is voor mensen om op meerdere scholen te werken. Dat is erg intensief en roostertechnisch ingewikkeld.’ Zo botsen mooie plannen af en toe op een weerbarstige praktijk, weet ook Leraar in het Gooi. Gelukkig lukt samenwerken ook wel. CVO ‘t Gooi, waar Hilfertsheem onder valt, heeft zich sinds kort aangesloten bij de AT-scholen qua opleidingsschool. Een concreet resultaat van de regionale samenwerking. ‘Op die manier zijn we bijvoorbeeld nog aantrekkelijker voor stagiairs’, beaamt Gerdine.

Koffie
De mate waarin je zelf je werk kunt invullen draagt bij aan hoe blij mensen zijn met hun baan. Hoe zit dat bij het leraarschap? ‘Het rooster is leidend, maar binnen de lessen kun je heel veel van jezelf kwijt. Hoe je de kinderen voor je wint en voor jouw vak natuurlijk. Als dat lukt, geeft dat heel veel energie. Bij Hilfertsheem werken we sinds kort met zelfevaluaties, aan de hand waarvan je nog meer regie kunt nemen over jouw eigen ontwikkeling. Feedback vragen leidt ook tot het krijgen van complimenten van elkaar en dat is heel mooi om te zien. Vrijheid zit ook in de vele vakanties, maar daartussen is het enorm knallen en sta je continu aan. Je kunt eigenlijk geen off day hebben, dat voelen de leerlingen meteen. Het voordeel is, dat als je veel aan je hoofd hebt in jouw privéleven, je heel veel afleiding vindt voor de klas. De dag vliegt om.’ Ze vindt het jammer dat het interview telefonisch is. ‘Kom hier kíjken, dan zie je zelf hoe fijn het is.’ De energie en het optimisme van Gerdine werken aanstekelijk. Leraar in het Gooi gaat op de koffie.