De wereld ontdekken, dat is wat Yvonne Ovink het liefst wilde. Na het havo ging ze dan ook een jaar als uitwisselingsstudent naar Amerika. En tijdens haar studie Economie, met de richting Toerism Management, liep ze stage in Australië. Na haar afstuderen werkte ze zeven jaar als account- en projectmanager bij reclamebureaus in Nederland, tot ze merkte dat daar haar hart niet lag.
“In mijn onderzoek naar wat ik wél wilde, kwam ik weer terug bij het reizen. Daar had ik wel een verdienmodel voor nodig. In het buitenland in de horeca werken wilde ik niet. Ik dacht terug aan een gesprek met een Amerikaanse vrouw die ik in Vietnam had ontmoet. Zij was lerares Engels. Hoe zij vertelde over haar leven en de vrijheid die ze ervaarde in haar vak, sprak mij enorm aan. Ik besloot een certificaat Engels te behalen waarmee ik mocht lesgeven in landen waar Engels een tweede taal is.”
Passie voor lesgeven
“Na wat tussenstops in onder meer Kroatië en India ben ik naar Spanje verhuisd. Daar heb ik twee jaar Engelse lesgegeven op een Cambridgeschool. Vervolgens gaf ik een jaar les in Argentinië, in Buenos Aires, en daarna nog twee jaar in Italië, op Sicilië. Dat was fantastisch. Ik merkte hoe fijn ik het vind om vakinhoudelijk iets te kunnen overbrengen. En dat je impact hebt met lesgeven. Dat is misschien wel het belangrijkste argument om het onderwijs in te gaan. Dat ik echt kan bijdragen aan de ontwikkeling van anderen. Naast het lesgeven hield ik ook van het wereldje eromheen, want er komen mensen vanuit de hele wereld – met name uit Engelstalige landen – naar zulke talenscholen. Dat bood me leuke contacten.”
Terug naar Nederland
“Na vijf jaar reizen kreeg ik de behoefte om weer dichter bij familie en vrienden te wonen en een eigen huisje te hebben. Daarom ging ik terug naar Nederland. De keuze om ook hier het onderwijs in te gaan, lag voor de hand. Helaas mocht ik met mijn certificaat niet in Nederland lesgeven. Dankzij het banentekort kon ik wel direct aan de slag als zij-instromer. Terwijl ik betaald ervaring opdeed, kon ik mijn lesbevoegdheid halen, een opleiding van twee jaar. Dat leek me de beste route.”
Scholen bellen
“Via meesterbaan.nl en uitzendbureaus ben ik vacatures gaan bekijken en scholen gaan bellen. Ook zocht ik uit wat het startsalaris is voor leraren van mijn leeftijd, met mijn achtergrond. Na wat doorklikken kwam ik terecht bij de zij-instroomopleiding van de Hogeschool van Amsterdam. Daar kon ik mijn tweedegraads lesbevoegdheid halen. En ik vond een baan bij het Alberdingk Thijm College in Hilversum.”
Uitdaging
“Ondanks mijn ervaring vond ik lesgeven in Nederland uitdagend. Op de taalscholen had ik maximaal tien leerlingen in de klas. Ze hadden allemaal hetzelfde niveau, dus differentiëren hoefde niet. Klassenmanagement was ook niet nodig, want ze waren allemaal supergemotiveerd en leergierig. Alle leerlingen deden de opleiding naast hun gewone school. Ja, en dan kom je in Nederland en sta je opeens voor een klas met dertig leerlingen. Pubers met een Nederlandse mentaliteit. In Spanje en Italië heb je als leraar een bepaald gezag, maar in Nederland is dat niet vanzelfsprekend. Hier moet je echt vanuit de relatie werken om ze te motiveren. Een groot verschil. ‘Ik ben docent, ik heb hiervoor geleerd, dus vertrouw me maar’, werkt hier niet. Een mooie uitdaging, want daardoor blijf ik mezelf ontwikkelen.”
Centrale rol
“Op de school waar ik nu lesgeef, draait het niet alleen om goede cijfers halen. Ook het bijbrengen van sociale vaardigheden en de persoonlijke ontwikkeling zijn belangrijk. Als leraar heb je daar een centrale rol in. En geen werkdag is hetzelfde. De kids bepalen de energie van het moment en jij moet daar als improviserend talent mee leren omgaan. Tijdens de studie leer je over de zes rollen van de leraar. De ene keer ben ik meer een didacticus of presentator, de andere keer pedagoog of coach. Ik kan er veel verschillende aspecten van mijn persoonlijkheid in kwijt. Overweeg je om ook het onderwijs in te gaan? Ga dan bij jezelf te rade: vind ik het leuk om uitgedaagd te worden in mijn improvisatietalent, mensenkennis en mijn creativiteit?”
Werken en leren
“De zij-instroomopleiding volgen in combinatie met lesgeven is behoorlijk pittig als je alles nog aan het ontdekken bent. Ik gaf drie dagen per week les, ging één dag per week zelf naar school en de vijfde werkdag plus het weekend gingen op aan huiswerk nakijken, lesvoorbereiding en schoolwerk van de HvA. Mijn sociale leven stond daardoor de afgelopen twee jaar op een iets lager pitje. Toch vond ik het absoluut de moeite waard. Dit is echt wat ik wil blijven doen. Je hebt veel vrijheid om je lessen in te vullen. Als ik de positiviteit die ik in mijn lessen stop terugzie bij een of meer leerlingen, is mijn dag al goed. Ik hoop ze ook te inspireren om de wereld te gaan ontdekken.”
Groeimogelijkheden
“Waarin ik nog wil groeien is ‘formatief evalueren’, zodat ik meer grip en inzicht krijg in het leerproces van de leerling. Dan kan ik mijn aanpak daar nog beter op afstemmen. Ook wil ik me verder bekwamen in ‘differentiëren tussen leerlingen’, dus afstemmen op het individuele niveau. Met dertig leerlingen in een klas is dat best moeilijk, maar je kunt daarmee echt het verschil maken. Als leraar ben ik nooit uitontwikkeld. De leerlingen dagen je soms uit, waardoor je nieuwe inzichten krijgt over jezelf. Ik vind het een leuke ontdekkingstocht. Die mentaliteit moet je als leraar ook wel hebben, denk ik, ook om het leuk te houden voor jezelf. Het grootste compliment is dat leerlingen je komen bedanken aan het einde van het schooljaar en dat ze het volgende schooljaar graag weer les van je willen hebben. Dat is the icing on the cake.”
De keuze voor een vervolgstudie na de middelbare school was voor Annabel Rigter niet ingewikkeld. Al van jongs af aan vond ze geschiedenis interessant. En in haar rol als volleybaltrainer ontdekte ze dat ze het leuk vond om les te geven. “Dus ik dacht: ik combineer het gewoon en ga het allebei doen.”
Als kind wilde Joey Soumokil piloot worden, maar door zijn beperkte zicht bleef dat helaas een jongensdroom. Rechter leek hem ook een mooi beroep. Of advocaat, dominee of leraar: “Iets waarmee ik mensen iets kan bijbrengen.” Nu staat hij als muziekleraar voor de klas, daarnaast heeft hij zijn eigen bedrijf als producer van gamemuziek.
Toen Evan Möring (30) Journalistiek studeerde vroeg hij zich al af of hij dat fulltime leuk zou vinden. Hij wilde er sowieso iets naast gaan doen. Het onderwijs was een van de opties. Coronatijd gaf de doorslag. Evan wilde meer mensen om zich heen, meer vastigheid en vooral het gevoel dat hij iets kon bijdragen aan de maatschappij.
Zijn kinderdroom was profvoetballer worden. Later werd dat archeoloog, omdat hij geschiedenis zo leuk vond. Dat vormde uiteindelijk ook het bruggetje naar het docentschap, maar na de middelbare school volgde Kaan Karakoc eerst de mbo-studie Pedagogisch Medewerker. Hij werkte kort op een sport-BSO, maar dacht: is dit het nou? Ik wil meer. Vrienden zeiden: waarom word jij geen leraar?
“Ik krijg wel eens de vraag: als je geen docent was geworden, wat was je dan gaan doen? Dan blijft het bij mij heel lang stil. Ik heb eigenlijk nooit een andere ambitie gehad dan voor de klas staan.” Wendy van Capelle werkt al twintig jaar in het onderwijs, waarvan achttien jaar op het Vituscollege in Bussum waar zij economie en bedrijfseconomie geeft.
Mieke Staal studeerde af aan de Academie Mens & Arbeid in de richting ‘personeel en arbeid’. Bijna tien jaar was ze binnen dat werkveld actief, met name in de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Tot het vercommercialiseren van die sector ervoor zorgde dat ze dacht: ik moet hier weg! Ze maakte de overstap naar het onderwijs. Daar rijgt ze verschillende onderwijskundige rollen aan elkaar, met als rode draad: trainen, coachen en begeleiden van jonge en volwassen mensen.
“Ik heb eerst theologie gestudeerd aan het hbo om mijn propedeuse te halen. Daarna ben ik geschiedenis gaan doen aan de universiteit. Mijn interesse lag daar en ik wilde me er graag verder in verdiepen. Ik dacht: ik zie tijdens de studie wel welke kant het opgaat. Mark Rutte heeft ook geschiedenis gestudeerd, dus je weet nooit waar je eindigt. Ik doe gewoon wat ik leuk vind.”
Patriek Kerkhoff (52) werkt na zijn studie politicologie lange tijd bij Defensie. Daarna is hij wethouder in Laren en bekleedt hij verschillende financieel-economische functies. Drie jaar geleden besluit Patriek de overstap te maken naar het voortgezet onderwijs. Per toeval krijgt hij zijn oude middelbare school in Huizen als stageplaats aangewezen. Inmiddels staat hij voor het tweede jaar daar op de Huizermaat als docent economie en bedrijfseconomie voor de klas.
Als zij-instromer docent worden in het middelbaar onderwijs, hoe is dat? 'Ik vond Wiskunde altijd al een leuk vak: lekker puzzelen en rekenen.' Hoewel Rianne Brunt geologie studeerde en een aantal jaar bij zowel TNO als een oliemaatschappij werkte, staat ze nu alweer een tijdje op het Goois Lyceum als docent wiskunde voor de klas.