Mieke Staal studeerde af aan de Academie Mens & Arbeid in de richting ‘personeel en arbeid’. Bijna tien jaar was ze binnen dat werkveld actief, met name in de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Tot het vercommercialiseren van die sector ervoor zorgde dat ze dacht: ik moet hier weg! Ze maakte de overstap naar het onderwijs. Daar rijgt ze verschillende onderwijskundige rollen aan elkaar, met als rode draad: trainen, coachen en begeleiden van jonge en volwassen mensen.
“Ik heb in deeltijd de montessori-zij-instroomopleiding gedaan in Amsterdam. Eerst alleen studeren als zij-instromer in opleiding en stagelopen, maar toen er een baan vrijkwam op de Amsterdamse Montessorischool werd ik zij-instromer in beroep. Wat ik leuk vind aan het basisonderwijs is dat je de kinderen de hele dag in de klas hebt. Je krijgt heel snel een gevoel bij de groep. En je kunt schuiven: dit is nu even urgent, dus ik laat dit nu voorgaan. Wat ik specifiek leuk vind aan het montessorionderwijs is dat niet iedereen tegelijk met hetzelfde bezig is. Dat voelt natuurlijker voor mij dan dat iedereen tegelijk met hetzelfde bezig is.
Na een paar jaar werd ik gevraagd om op een school binnen dezelfde stichting intern begeleider te worden. Ik vond dat heel leuk en heb dat ruim vijf jaar gedaan. Ondertussen studeerde ik orthopedagogiek en toen er een vacature op de Marnix Academie vrijkwam ben ik daar gaan werken. Ik ben coördinator van de master Passend Meesterschap, ik geef les in een aantal post-hbo-opleidingen, ik ben beeldcoach en ik leid mensen op tot beeldcoach.”
Master Passend Meesterschap en beeldcoach
“Veel mensen met een onderwijskundige achtergrond willen zich verder ontwikkelen. Deze master Passend Meesterschap met als ondertitel ‘Specialist Leergedrag en Inclusie’ gaat in op: Wie ben jij als leerkracht? Hoe kun jij je vaardigheden vergroten? Hoe ga je de dialoog aan? En hoe kun je diversiteit en inclusie omarmen in jouw praktijk? Mensen worden hiermee zowel pedagogisch specialist, intern begeleider als kwaliteitscoördinator of een nog betere leerkracht. Het is een deeltijd- masteropleiding waar je twee jaar over doet. De studiebelasting is gemiddeld 20 uur per week. De meesten doen dat met een lerarenbeurs. Dan krijgt de werkgever subsidie om jou een dag uit te roosteren. Als beeldcoach begeleid ik mensen die zich pedagogisch of didactisch willen ontwikkelen. Dat doe ik aan de hand van beelden. Vandaag heb ik iemand gefilmd in de klas. Die beelden kijken we samen terug en dan bespreken we wat er goed ging en wat beter kan. Meestal kijk je dan naar lichaamstaal en non-verbale communicatie. Waarom luistert die leerling wel en die andere niet? Wat doe je daar anders? Heb je beter oogcontact gemaakt, stond je steviger? Een mooie manier om op jezelf te reflecteren.”
Ook voor de klas op Yuverta vmbo Naarden
“Ik zat op een gegeven moment in de ouderraad van Yuverta vmbo Naarden. Toen er daar drie docenten Nederlands weggingen, kwam de oproep: wie kan ons helpen? Ik zei tegen de schoolleider: kan ik iets betekenen? Ik dacht misschien nakijkwerk ofzo. Maar voor ik het wist stond ik, uiteraard na een paar goede gesprekken, weer voor de klas! Ik heb ruim een jaar Nederlands gegeven. Toen er weer genoeg docenten Nederlands waren, was er een tekort bij wiskunde. Dus nu geef ik wiskunde. Wat ik leuk vind aan het werken op het vmbo is om voor én met de leerlingen te kijken hoe de lesstof aan kan sluiten bij de belevingswereld van de kinderen. Ik denk na hoe de lesdoelen bereikt kunnen worden met andere middelen dan alleen het boek.”
Over boeken gesproken
“Ik heb met Marieke Tjallema en Bert van Velthooven het boek geschreven: ‘Hoe word ik een Inspirerend Begeleider’. Het is bedoeld om geïnspireerd te raken, stil te staan bij jezelf, je af te vragen: wat is mijn positie binnen de school? De ondertitel is: De intern begeleider als aanjager van onderwijskwaliteit. In de titel staat intern begeleider, maar je mag ook lezen: gedragsspecialist of rekencoördinator. Er zijn in het onderwijs heel veel typen begeleiders die iets aan het boek kunnen hebben. Je hebt te maken met dezelfde vragen.
Ik heb een enorme passie voor goed onderwijs en dat komt in alle facetten van mijn werk terug. Aan de ene kant coach ik mensen in het uitoefenen van hun vak. Aan de andere kant sta ik zelf voor die klas en ervaar ik hoe ongelooflijk complex het docentschap is. Juist door die combinatie weet ik dat niet alles wat wij in theorie bedenken in de praktijk ook kan. Ik ben wel goed geworden in reflecteren. Na of zelfs tijdens mijn lessen. Soms voelt het alsof er een camera boven m’n hoofd hangt. Na de les spoel ik het beeld terug in mijn hoofd om te kijken wat er wel en niet goed ging.”
Vaardigheden als zij-instromer
“Ik heb heel veel assessments afgenomen bij zij- instromers. Wat het meest opviel: je moet contact kunnen maken met het individu en met de groep. Als dat niet lukt, lukt zo’n hele les niet. De koppeling kunnen maken met de belevingswereld van kinderen of jongeren, is ook belangrijk. Zoek waar een kind op ‘aangaat’. Vermogen tot zelfreflectie is essentieel in dit vak. Als je les niet goed ging, bedenk dan wat de volgende keer anders kan. Maar ook als je les wel goed ging, denk dan na wat er krachtig was, zodat je het kunt meenemen naar de volgende keer. Een beetje gestructureerd zijn en een gezonde portie geduld zijn ook handig in dit vak.
Wat mij energie geeft, is als iemand een nieuw perspectief kan toevoegen aan zijn repertoire. Op de Marnix Academie wisselen de studenten heel veel kennis en ervaring uit. In die gesprekken met anderen kun je ineens denken: ik doe het altijd zo, maar er zijn nog tien manieren om het te doen. Dat betekent niet dat je het ineens anders moet doen, maar je krijgt een rijkdom aan andere manieren om een situatie aan te pakken. Dan kun je veel beter weloverwogen keuzes maken. Bij kinderen is dat wat pragmatischer: wanneer ze ineens de som snappen, dat het kwartje valt, ze doorhebben dat ze iets kunnen. Dat vind ik zoiets gaafs. Dat je iets toevoegt aan dat wat er al is. Dus niet bedenken hoe dit kind kan worden, maar zien hoe dit kind nu al is.”
Na een studie Bedrijfskunde werkte Leonie Berends (33) acht jaar lang in commerciële functies, tot ze daar niet meer blij van werd. Ze overwoog verschillende opties. Na het volgen van de onderwijsproef wist ze het zeker: “Ik ga het onderwijs in!”
De wereld ontdekken, dat is wat Yvonne Ovink het liefst wilde. Na het havo ging ze dan ook een jaar als uitwisselingsstudent naar Amerika. En tijdens haar studie Economie, met de richting Toerism Management, liep ze stage in Australië. Na haar afstuderen werkte ze zeven jaar als account- en projectmanager bij reclamebureaus in Nederland, tot ze merkte dat daar haar hart niet lag.
De keuze voor een vervolgstudie na de middelbare school was voor Annabel Rigter niet ingewikkeld. Al van jongs af aan vond ze geschiedenis interessant. En in haar rol als volleybaltrainer ontdekte ze dat ze het leuk vond om les te geven. “Dus ik dacht: ik combineer het gewoon en ga het allebei doen.”
Als kind wilde Joey Soumokil piloot worden, maar door zijn beperkte zicht bleef dat helaas een jongensdroom. Rechter leek hem ook een mooi beroep. Of advocaat, dominee of leraar: “Iets waarmee ik mensen iets kan bijbrengen.” Nu staat hij als muziekleraar voor de klas, daarnaast heeft hij zijn eigen bedrijf als producer van gamemuziek.
Toen Evan Möring (30) Journalistiek studeerde vroeg hij zich al af of hij dat fulltime leuk zou vinden. Hij wilde er sowieso iets naast gaan doen. Het onderwijs was een van de opties. Coronatijd gaf de doorslag. Evan wilde meer mensen om zich heen, meer vastigheid en vooral het gevoel dat hij iets kon bijdragen aan de maatschappij.
Zijn kinderdroom was profvoetballer worden. Later werd dat archeoloog, omdat hij geschiedenis zo leuk vond. Dat vormde uiteindelijk ook het bruggetje naar het docentschap, maar na de middelbare school volgde Kaan Karakoc eerst de mbo-studie Pedagogisch Medewerker. Hij werkte kort op een sport-BSO, maar dacht: is dit het nou? Ik wil meer. Vrienden zeiden: waarom word jij geen leraar?
“Ik krijg wel eens de vraag: als je geen docent was geworden, wat was je dan gaan doen? Dan blijft het bij mij heel lang stil. Ik heb eigenlijk nooit een andere ambitie gehad dan voor de klas staan.” Wendy van Capelle werkt al twintig jaar in het onderwijs, waarvan achttien jaar op het Vituscollege in Bussum waar zij economie en bedrijfseconomie geeft.
“Ik heb eerst theologie gestudeerd aan het hbo om mijn propedeuse te halen. Daarna ben ik geschiedenis gaan doen aan de universiteit. Mijn interesse lag daar en ik wilde me er graag verder in verdiepen. Ik dacht: ik zie tijdens de studie wel welke kant het opgaat. Mark Rutte heeft ook geschiedenis gestudeerd, dus je weet nooit waar je eindigt. Ik doe gewoon wat ik leuk vind.”
Patriek Kerkhoff (52) werkt na zijn studie politicologie lange tijd bij Defensie. Daarna is hij wethouder in Laren en bekleedt hij verschillende financieel-economische functies. Drie jaar geleden besluit Patriek de overstap te maken naar het voortgezet onderwijs. Per toeval krijgt hij zijn oude middelbare school in Huizen als stageplaats aangewezen. Inmiddels staat hij voor het tweede jaar daar op de Huizermaat als docent economie en bedrijfseconomie voor de klas.