Als kind wilde Joey Soumokil piloot worden, maar door zijn beperkte zicht bleef dat helaas een jongensdroom. Rechter leek hem ook een mooi beroep. Of advocaat, dominee of leraar: “Iets waarmee ik mensen iets kan bijbrengen.” Nu staat hij als muziekleraar voor de klas, daarnaast heeft hij zijn eigen bedrijf als producer van gamemuziek.
“Lesgeven heeft me altijd getrokken. Ik gaf vroeger al les op de zondagsschool in Huizen.” Toch koos Joey niet meteen voor het onderwijs. “Ik begon aan een studie Rechten, omdat ik de wereld wilde veranderen en met name wilde opkomen voor kinderrechten. Helaas liep ik vast. Na twee keer switchen besloot ik: studeren is niets voor mij. Ik ga fulltime werken en zie dan wel verder. Een toenmalige vriend zei: ‘Daar word je niet gelukkiger van. Waar ligt jouw passie en wat kun je daarmee?’ Muziek is mijn passie, maar in die tijd was het ook mijn uitlaatklep, mijn redding. Moest ik daar wel mijn werk van willen maken? Dat vond ik spannend.”
Van passie naar werk
Het bleek de juiste keuze. Joey studeerde aan de United Pop Academy in Amsterdam en haalde zijn bachelor aan de University of West London. Hij speelt gitaar en piano, zingt, kan produceren, mixen en masteren.
“Tijdens mijn studie aan United Pop werkte ik ook als tutor en deed ik tech-support, en na mijn studie werd ik er projectmanager. Ik nam docenten aan, hielp met het ontwikkelen van lesstof en gaf uiteindelijk af en toe zelf ook les.”
Daarnaast zette hij samen met een vriend Nintenbros op, een bedrijf dat zich focust op het maken van lo-fi gamemuziek en gamekleding. Verder geeft hij bijles, privéles gitaar en piano en klust hij soms bij als geluidstechnicus.
Goede combi
Op een gegeven moment kreeg Joey behoefte aan meer vastigheid. “Toen ben ik gaan kijken naar vacatures in het onderwijs en kwam de functie van muziekdocent bij Montessori Lyceum Gooise Meren voorbij. Dat leek me ideaal. Ik kan het combineren met mijn eigen bedrijf. Ook ligt de manier van lesgeven in het montessorionderwijs in het verlengde van hoe ik lesgaf bij United Pop en als bijlesdocent. Met de focus op het eigen kunnen en nieuwsgierigheid. Er stond in de vacature niet specifiek iets over zij-instromen, maar ik ben op gesprek gegaan en een week later was het beklonken.”
Veelzijdige baan
Sinds september 2023 staat Joey voor de klas. “Dat is totaal anders dan lesgeven aan volwassenen, maar heel bevredigend. Jongeren zijn nog zo onbevangen, ze kunnen zich echt ergens in verliezen. En de afstand tussen leerling en leraar is tegenwoordig veel minder groot dan vroeger. Ze zijn óók geïnteresseerd in mij.”
Joey is niet alleen muziekdocent, hij doet ook het licht en geluid op school en bouwt er met collega’s een eigen geluidsstudio. “Daarnaast ben ik afgelopen september gestart met social media. Ik heb namelijk ook een cursus gedaan in online-marketingmanagement. Aan de conrector had ik verteld dat ik graag een podcast zou willen maken om de aanmeldingen te boosten. Ze vond het meteen een goed idee. Nu ben ik aan het kijken hoe we dat kunnen vormgeven.”
Blijven leren
Na negen maanden voor de klas is Joey nu bezig zijn onderwijsbevoegdheid te halen. Dat wilde hij doen via de tweejarige studie aan het conservatorium, maar helaas sluit die onvoldoende aan op zijn vooropleiding . “Een grote teleurstelling, maar ik laat me niet uit het veld slaan. Want één ding is zeker: ik wil blijven lesgeven. Nu ben ik me, in overleg met de conrector, aan het oriënteren op een lesbevoegdheid in de vakken Nederlands en/of Engels, naast muziek geven.
Mijn onderwijsbevoegdheid halen is natuurlijk ontzettend belangrijk, maar ik leer ook enorm veel van mijn collega’s. Het is fijn samenwerken, ook met de jaarlaagcoördinator. Ze staan voor me klaar als het nodig is. Andersom trouwens ook. Ook bij de conrector kan ik altijd binnenlopen als er iets is. Precies wat ik nodig heb.
Op klassenmanagement kan ik nog wel wat winnen. Daar kreeg ik feedback over van de leerlingen: ‘U moet niet opeens boos worden, maar eerst zeggen: laatste waarschuwing.’ Tja, ze hebben een punt.”
Lesgeven is niet het lastigste
“Ik vind het lastig als ik zie dat een leerling ergens mee worstelt. Zelf heb ik als puber en daarna veel in de knoop gezeten. Mijn studieblokkades bleken depressiegerelateerd. Toentertijd stopte ik het liever weg dan erover te praten. Ik maak daar geen geheim van en heb uiteindelijk goede hulp gehad. Misschien dat leerlingen daardoor sneller bij me aankloppen. Gelukkig is de zorgcoördinator er ook nog en helpt mijn collega Robin me relativeren. Het is mooi als ik een leerling kan helpen met mijn persoonlijke ervaring. Maar als leerlingen later zeggen: ‘Die lessen van meneer Soumokil volgde ik niet tegen m’n zin en ik heb ook nog wat geleerd’, dan is mijn doel bereikt.”
Dankbaar werk
“Twijfel je om ook het onderwijs in te gaan? Kom vooral kijken en draai eens een dag mee. De meeste scholen staan daar wel voor open, zodat je even kan proeven. Voor de klas staan is een hele verrijking, zeker als je praktische ervaring hebt en die kunt overbrengen. Dat is zo ontzettend leuk om te doen. En ook goed voor de kinderen, merk ik, want ik vlieg dingen soms anders aan dan andere leraren. Het is ook dankbaar werk, vind ik. Natuurlijk zijn er goede dagen en slechte dagen, maar over het algemeen kom ik thuis en denk ik: ik heb iets goeds gedaan.”
De keuze voor een vervolgstudie na de middelbare school was voor Annabel Rigter niet ingewikkeld. Al van jongs af aan vond ze geschiedenis interessant. En in haar rol als volleybaltrainer ontdekte ze dat ze het leuk vond om les te geven. “Dus ik dacht: ik combineer het gewoon en ga het allebei doen.”
Toen Evan Möring (30) Journalistiek studeerde vroeg hij zich al af of hij dat fulltime leuk zou vinden. Hij wilde er sowieso iets naast gaan doen. Het onderwijs was een van de opties. Coronatijd gaf de doorslag. Evan wilde meer mensen om zich heen, meer vastigheid en vooral het gevoel dat hij iets kon bijdragen aan de maatschappij.
Zijn kinderdroom was profvoetballer worden. Later werd dat archeoloog, omdat hij geschiedenis zo leuk vond. Dat vormde uiteindelijk ook het bruggetje naar het docentschap, maar na de middelbare school volgde Kaan Karakoc eerst de mbo-studie Pedagogisch Medewerker. Hij werkte kort op een sport-BSO, maar dacht: is dit het nou? Ik wil meer. Vrienden zeiden: waarom word jij geen leraar?
“Ik krijg wel eens de vraag: als je geen docent was geworden, wat was je dan gaan doen? Dan blijft het bij mij heel lang stil. Ik heb eigenlijk nooit een andere ambitie gehad dan voor de klas staan.” Wendy van Capelle werkt al twintig jaar in het onderwijs, waarvan achttien jaar op het Vituscollege in Bussum waar zij economie en bedrijfseconomie geeft.
Mieke Staal studeerde af aan de Academie Mens & Arbeid in de richting ‘personeel en arbeid’. Bijna tien jaar was ze binnen dat werkveld actief, met name in de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Tot het vercommercialiseren van die sector ervoor zorgde dat ze dacht: ik moet hier weg! Ze maakte de overstap naar het onderwijs. Daar rijgt ze verschillende onderwijskundige rollen aan elkaar, met als rode draad: trainen, coachen en begeleiden van jonge en volwassen mensen.
“Ik heb eerst theologie gestudeerd aan het hbo om mijn propedeuse te halen. Daarna ben ik geschiedenis gaan doen aan de universiteit. Mijn interesse lag daar en ik wilde me er graag verder in verdiepen. Ik dacht: ik zie tijdens de studie wel welke kant het opgaat. Mark Rutte heeft ook geschiedenis gestudeerd, dus je weet nooit waar je eindigt. Ik doe gewoon wat ik leuk vind.”
Patriek Kerkhoff (52) werkt na zijn studie politicologie lange tijd bij Defensie. Daarna is hij wethouder in Laren en bekleedt hij verschillende financieel-economische functies. Drie jaar geleden besluit Patriek de overstap te maken naar het voortgezet onderwijs. Per toeval krijgt hij zijn oude middelbare school in Huizen als stageplaats aangewezen. Inmiddels staat hij voor het tweede jaar daar op de Huizermaat als docent economie en bedrijfseconomie voor de klas.
Als zij-instromer docent worden in het middelbaar onderwijs, hoe is dat? 'Ik vond Wiskunde altijd al een leuk vak: lekker puzzelen en rekenen.' Hoewel Rianne Brunt geologie studeerde en een aantal jaar bij zowel TNO als een oliemaatschappij werkte, staat ze nu alweer een tijdje op het Goois Lyceum als docent wiskunde voor de klas.
Als zij-instromer docent worden in het voorgezet onderwijs, hoe is dat? Arjen Bezemer studeerde Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek aan de TU Delft. Hij deed daarna onderzoek, werkte in de technische documentatie en was geruime tijd IT-consultant. Totdat hij drie jaar geleden besloot het onderwijs in te gaan en wiskundedocent werd. Sinds augustus 2021 geeft hij les op het Gemeentelijk Gymnasium Hilversum (GGH). Wat was voor jou de reden om over te stappen naar het onderwijs? “Mijn kinderen zaten op de middelbare school en ik vond het heel leuk om te zien waar ze mee bezig waren en ze daarmee te helpen. Dat triggerde mij enorm. Wat ook meespeelde was de branche waar ik toen in werkte. Automatisering resulteert over het algemeen in het verdwijnen van banen. Op een gegeven moment dacht ik: ‘Is dit nou de bijdrage die ik aan de maatschappij wil leveren?’ Dus dat speelde ook mee en mijn beide ouders hebben in het onderwijs gezeten. Daar heb ik in de genen denk ik ook wat van meegekregen.” In 2019 startte Arjen op het Revius Lyceum in Doorn, die een aantrekkelijke regeling hadden voor zij-instromers. “Ik kreeg een aanstelling van 0,6 FTE en volgde daarnaast in deeltijd de opleiding tot docent Wiskunde. Het eerste jaar heb ik anderhalve klas lesgegeven en mijn tweedegraads bevoegdheid gehaald. Het tweede jaar gaf ik drie klassen les en behaalde daarnaast mijn eerstegraads bevoegdheid.” Hoe heb jij de urenbelasting van de studie ervaren? “Op deze manier was dit voor mij uitstekend te doen. Maar ik heb een collega die nu zijn eerstegraads bevoegdheid wil halen naast zijn fulltimebaan in het onderwijs. Die maakt echt wel enorm lange weken.” Waarvan heb je tijdens de opleiding het meest geleerd? “De begeleiding vanuit de school was voor mij het waardevolst. Ik had een heel goede tweedegraads begeleider die mij heel veel inspiratie gaf. Ik leerde hoe ik lessen moest voorbereiden en insteken en dat het heel goed werkt om soms de dingen eens helemaal anders te doen. Alternatieve lesplannen maken dus. Dat je direct feedback krijgt op wat je staat te doen voor de klas, vond ik ook fijn.” Wat vind je het moeilijkst aan het vak van docent? “Ik vind de werkdruk best fors. Naast het lesgeven, komt er zoveel meer bij kijken: contactmomenten met mentoren, coördinatoren en leerlingen. De algemene taken die je hebt op een school, daarnaast lessen voorbereiden, toets momenten, nakijken. Omdat ik nieuw ben op het GGH moest ik mijn lesprogramma ook grotendeels opnieuw ontwikkelen. Dat kost ook veel tijd. Daarnaast is klassenmanagement soms uitdagend. Dat de sfeer goed is in de klas; iedereen oplet. Het is af en toe hard werken om de aandacht te krijgen die je wilt hebben” Wat vind je het leukste aan je werk? “Als een les lekker loopt, je leuke reacties krijgt of goede vragen. Dat geeft een goed gevoel. Dat je merkt: het sluit aan, het pakt ze. De sfeer op school is ook goed en ik heb leuke collega’s.” Heb je nu het gevoel dat je iets bijdraagt aan de maatschappij? Lachend: “Wiskunde is natuurlijk een beetje een raar vak. Ik krijg heel vaak de vraag: meneer, wat kunnen we hier nou later mee? Daar heb ik niet zomaar een antwoord op. Het gaat om leren abstract denken, maar dat is voor jongeren een erg vaag begrip wat je ook niet makkelijk kunt meten. Maar als ik een hele lessenserie een bepaald onderwerp benadruk en ik zie daar 90 procent van terug in de toetsen: dan is dat heel mooi. Als ze bepaalde dingen oppikken en overnemen, zie je dat je impact hebt. Daarnaast gaat het natuurlijk niet altijd over wiskunde. Je voert met leerlingen ook gesprekken over andere onderwerpen. Uiteindelijk zou ik daar naast het vak van wiskundedocent ook wel meer mee willen. Bijvoorbeeld als mentor.” Hoe hoop je dat je leerlingen je later herinneren? “Voor een vak als dit kies je omdat je een inspirerend voorbeeld had. Ik had voor Wiskunde B een docent die heel helder kon uitleggen en heel bevlogen was. Hij haalde er van alles bij. De eerste keer dat hij het getal π behandelde, had hij het hele lokaal behangen met dingen die daarmee te maken hadden. ‘Welkom in de wereld van π!’ stond er. Hij bouwde ook altijd van alles en nog wat. Dat zie ik mezelf dan weer niet doen. Ik hoop dat mijn leerlingen in ieder geval later zeggen: Meneer Bezemer kon het allemaal heel goed uitleggen.” Wat is jouw advies aan mensen die erover denken om als zij-instromer het voorgezet onderwijs in te gaan? “Je moet er echt wel een beetje lol in hebben om met jongeren van deze leeftijdsgroep om te gaan. Je verdiepen in wat hen bezighoudt. Een grapje met ze kunnen maken. Dat gaat de ene keer makkelijker dan de andere keer. En daar moet je ook tegen kunnen.” Is er een groot verschil in salaris tussen je vorige banen en nu? “Ik vind dat het voortgezet onderwijs helemaal niet zo slecht betaald. Ja, ik heb nu een forse stap teruggedaan, dat is gewoon zo. Want ik ben onervaren en begin dus onderaan. Maar als ik meer ervaring krijg en mezelf kan bewijzen, kan ik doorgroeien naar een hogere schaal. Als ik uiteindelijk een beetje bovenin eindig, zit ik ruim boven het salaris dat ik verdiende als consultant.” Begin dit jaar ben je overgestapt van Doorn naar Hilversum, waarom? “Dat was in principe het idee van het zijinstroomtraject dat ik volgde. Na twee jaar moest je je vleugels elders uitslaan. Misschien was er ook wel een mogelijkheid geweest om te blijven, maar daar heb ik niet op gewacht en ben om me heen gaan kijken. Zo ben ik op het GGH terecht gekomen. Dat bevalt heel goed. Ik woon in Utrecht, dus het is voor mij ook nog eens stukken beter te bereizen dan Doorn.” Denk jij ook wel eens over een carrière als zij-instromer in het (voortgezet) onderwijs? Wil je weten wat de mogelijkheden zijn en of het echt iets voor jou is? Geef je hier op voor de info bijeenkomst over werken in het voortgezet onderwijs of lees alles over werken in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en op het MBO, op www.leraarinhetgooi.nl.