Boven zijn LinkedIn-profiel staat een uitspraak van Aristoteles: ‘Those who know, do. Those who understand, teach’. Die quote genereerde hij met Artificial Intelligence (AI). Sander Jonker: “Het gaat er niet zozeer om wat er uitkomt, het gaat erom wat je er instopt. Als er bedorven voeding naar binnen gaat, komt er rotzooi uit. Dat is bij mensen zo, maar bij het gebruik van AI ook. En dus ook bij studenten. Wat stop je erin? Daar wil ik graag iets in betekenen.”
Sander werkte vijfentwintig jaar in het bedrijfsleven voordat hij begin 2023 fulltime docent werd. Hij geeft verschillende ICT-vakken op het MBO College Hilversum. “Op de basisschool – en dat is 40 jaar geleden – was ik al met computers bezig. Ik had meester Hans en die had een oude Commodore 64. Dat vond ik machtig interessant. Op de middelbare school groeide die interesse alleen maar en in Eindhoven, waar ik commerciële economie studeerde, waren wij een van de eerste studentenhuizen met een internetconnectie. De eerste hack die ik deed, was de buurman. Omdat wij vonden dat het toch wel heel duur was dat internetten, hackte ik zijn telefooncentrale. Ik ben altijd bezig geweest met computers, programmeren en dat soort dingen. Ik ben ook vrijwilliger geweest bij Startpagina en Quicknet. Nog lang voor de tijd van Windows. Maar programmeur worden en de hele dag bezig zijn met datacenters was niks voor mij. Ik heb altijd gewerkt in projectmatige functies in combinatie met IT. En dat heb ik heel lang volgehouden.”
Van gastdocent naar fulltime voor de klas
“Ik werkte op een gegeven moment bij een dienstverlener in cybersecurity die het MBO College Hilversum als klant had. Wij leverden onder andere gastdocenten aan de school om hun gaten op te vullen. Dit waren met name techneuten die gewend waren les te geven aan volwassenen in het bedrijfsleven. Dat is toch wel iets anders dan lesgeven op het mbo. We hadden daardoor heel veel uitval. Ik merkte bij mezelf al jaren dat ik eigenlijk geen zin meer had in dat hele commerciële bedrijfsleven. Maar ik wist niet wat ik dan wel wilde. Ik was gewend om voor groepen mensen te staan en ben vanuit het bedrijf gastdocent geworden om een zieke collega te vervangen. Eerst drie uur, dat werd een dag, een week en uiteindelijk heb ik drie, vier maanden fulltime op het MBO College Hilversum gewerkt. Niet één vak, maar vier of vijf tegelijk. Toen ik weer terug was in mijn eigenlijke functie, werd keer op keer gevraagd: kom alsjeblieft hier werken. Mijn vrouw zei uiteindelijk: doe het nou gewoon, volg je hart.”
Artificial Intelligence inzetten voor goede studieresultaten
“Ik ben nu fulltime in het onderwijs aan de slag en ook begonnen met mijn pedagogisch didactisch getuigschrift (pdg) te halen. Iedere woensdag ben ik vrij geroosterd. De ene week werk ik aan mijn huiswerk: voorbereiding op de lesstof. De andere week zit ik zelf in de klas. Het is een bachelor. Je moet onderzoek doen, bewijsvoering leveren, dat soort dingen. Maar ja, laat ik nou Artificial Intelligence leuk vinden … Ik heb dus niet heel veel tijd nodig om alles uit te zoeken. Maar het gaat mij er niet zozeer om dat ik AI kan inzetten voor mezelf. Ik wil het ook studenten laten gebruiken om hun studie beter te kunnen doen. Leren hoe je bepaalde applicaties toe kunt passen. Ik heb laatst een presentatie gehouden op de opleiding over hoe AI te gebruiken is voor studenten met bijvoorbeeld dyslexie, TOS of een taalachterstand.”
Elke dag leren
“Ik vind het niet moeilijk om voor de klas te staan. Ik vind mensen sowieso leuk. En ik heb zoveel meegemaakt in de wereld dat ik daar graag over vertel. Dan hangen ze ook aan m’n lippen. Maar ze vinden me ook heel erg streng. Ik ben veelal change manager en projectmanager geweest. Ik ben dus wel een harde en altijd met doelstellingen en resultaten bezig. Sommige studenten hebben geen rugzakje, maar dragen het bagageruim van een 747 mee. Die hebben zoveel ellende meegemaakt. Dan moeten ze ook nog studeren en werken. En dan heb je zo’n docent als ik die de hele tijd over doelstellingen en resultaten loopt te mauwen. Ik ben ook mentor van twee klassen en dan hoor en zie je zoveel en dat maakt mij dan weer meer mens. Dan ga je minder op resultaten zitten en komt dat pedagogische en didactische naar boven. Daar is de opleiding dus heel prettig voor. Zo leer ik ook nog elke dag.”
Blijven ontwikkelen is belangrijk
“Ik heb geleerd dat opleiding belangrijk is, maar certificering is in het bedrijfsleven nog veel belangrijker. Dat is wat we vanuit het mbo ook willen meegeven: blijf je ontwikkelen, ga door met certificaten halen. Toen ik bij KPN werkte en mensen in dienst nam, kreeg ik mensen binnen die dan wel het diploma hadden, maar totaal geen verstand hadden van IT. Dat vond ik zo vreemd: die gasten zijn hoger opgeleid dan ik, maar snappen er geen barst van. Dus dan zouden bedrijven mensen die in dienst komen eerst nog extra opleidingen moeten geven? Bedrijven doen dat niet. Dat is ook een van de redenen dat ik het onderwijs ben ingestapt. Ik zie anno 2023 dat er nog steeds een groot gat zit tussen hoe IT is ingericht in het bedrijfsleven en hoe binnen het onderwijs jongeren geleerd wordt met computers om te gaan.”
Iedereen minstens gastdocent
Nederland is als innovatieland best wel groot in de wereld. Als je ziet wat wij allemaal kunnen bouwen, ontwikkelen en uitvinden op IT-gebied. Wist je bijvoorbeeld dat wifi is uitgevonden door een Nederlander? Wist je dat bluetooth is uitgevonden door een Nederlander? Maar die skills verliezen we straks als de jonge generaties niet goed geschoold worden. Wat je allemaal gedaan en geleerd hebt in je leven, kun je op een feestje rondvertellen. Maar de dag erna weet niemand dat meer. Je kunt het ook vertellen binnen in het onderwijssysteem en daardoor mensen motiveren om jouw vak straks over te nemen. Als elke manager en elke projectleider een halve dag in de week les zou geven, zou het lerarentekort in een keer zijn opgelost. Met gastdocenten uit het bedrijfsleven en echte docenten die het allemaal goed begeleiden. Mensen die het lesgeven echt heel leuk vinden worden dan zij-instromer.”
Springlevend netwerk
“Mijn grootste angst was dat ik alles kwijt zou raken als ik de overstap maakte. Een vaste baan, een veilig plek, toekomst. Wat als ik het toch niet leuk vind? Kan ik dan terug? Ben ik dan mijn netwerk kwijt? Al die vragen in je hoofd. De angst om keuzes te maken. Ik heb maanden moeten nadenken om die stap te maken, terwijl ik zelfs al gastdocent was. En nu weet ik dat al die angst onterecht was. Ik ben bezig les te geven over datacenters. Laat ik dan een videootje zien hoe een datacenter eruit ziet? Nee, natuurlijk niet. Dan pak ik m’n telefoonklapper en doe ik een paar belletjes. Over een paar weken gaan we dus naar een datacenter toe. Ik ken mensen bij Microsoft, bij Google. Mijn netwerk is nog steeds springlevend. Sterker nog: ze volgen mij ook, omdat ik mensen ga leveren voor de arbeidsmarkt. Twijfel? Doe het gewoon. Dit is echt een leuke volgende stap. Je verbrandt je schepen niet en vind je het toch niks dan ga je gewoon weer terug.”
“Afgelopen zomer studeerde mijn eerste mentorklas af. Die jongeren had ik, vanaf het moment dat ze binnenkwamen, drie jaar lang begeleid. Aan het begin waren de meesten echt nog zoekende. En nu, bij het uitreiken van de diploma’s, had iedereen een baan of ging doorstuderen. Ik was zo ontzettend trots.” Mark Hendriks (32) is docent gezondheidszorg en studieloopbaan- en werkplekbegeleider op MBO College Hilversum. De school waar hij zelf ooit les kreeg en met een omweg weer terugkwam.
Herman Fabriek (44): “Na de mavo ben ik SPW (Sociaal Pedagogisch Werk) gaan doen. Eigenlijk het soort opleiding waar ik nu ook lesgeef. Alleen heet het tegenwoordig Zorg en Welzijn. Ik vond het geweldig. Niet in de laatste plaats omdat ik ervoor van Bolsward naar Sneek verhuisde en daar een erg leuke tijd had. Toen ik bijna klaar was, zei iemand tegen mij: ‘Ik werk in Baarn bij Emeroord.
Software installeren, computernetwerken aanleggen en storingen verhelpen bij klanten. Zo zagen de dagen eruit voor Edwin Stoop voordat hij aan de slag ging als ICT-docent. Inmiddels werkt hij alweer vier jaar bij het ROC Amsterdam – Flevoland en vindt hij het nog elke dag een feestje. “In mijn vorige baan vond ik het erg leuk om stagiairs te begeleiden en dingen uit te leggen. Via een stagebegeleider ben ik uiteindelijk bij het ROC van Amsterdam – Flevoland terecht gekomen waar ik nu les geef aan niveau 2 studenten.”